Impacts 2022
De leegstand van logistieke ruimte in Nederland is in het tweede kwartaal verder gedaald tot 2,6%, het laagste niveau ooit volgens vastgoedadviseur Savills.
De leegstand verschilt per logistieke hotspot. Zo is de leegstand in Amsterdam bijvoorbeeld rond de 3% en in Moerdijk 1,94%.
Niek Poppelaars, Co-Head Logistics & Industrial bij Savills in Nederland, licht toe: “Opvallend is dat ondanks de historisch lage leegstand, kosten voor logistiek in Nederland nog altijd betaalbaar zijn in internationale context; niet alleen in absolute getallen, maar ook in procentuele stijgingen.”
De gemiddelde kosten van logistieke ruimte zijn tussen juni 2021 en juni 2022 met 8,4% gestegen in 52 wereldwijde markten, omdat de vraag naar bedrijfs- en logistieke ruimte in de nasleep van de pandemie toenam. Dit blijkt uit het Savills Impacts onderzoeksprogramma 2022. Londen is de duurste logistieke vastgoedmarkt ter wereld, met de duurste ruimtes die $35 per vierkante voet kost (huur, servicekosten en belastingen), oftewel €367 per vierkante meter. Amsterdam staat op plek 38 van de 52 logistieke markten die zijn onderzocht, In Amsterdam koste een vierkante voet ‘slechts’ $7,05 (+1,7%), wat neerkomt op ongeveer €74 per vierkante meter.
Jordy Kleemans, Head of Research & Consultancy bij Savills in Nederland, zegt: “In Europa stegen de kosten met gemiddeld 6,7%, veel harder dan in Nederland. Hierdoor is Nederland nog steeds betaalbaar en aantrekkelijk. In andere delen van Europa was de kostenstijging veel extremer. In Praag bijvoorbeeld steeg de huurprijs met maar liefst 35,8% in een jaar tijd. Dit is een gevolg van uitzonderlijk lage leegstandspercentages en de rol die Praag heeft ingenomen als 'nearshoring'-hub voor veel Europese bedrijven.”
“Huisvestingskosten vormen slechts een onderdeel van het besluitvormingsproces van gebruikers om zich op een bepaalde plek te vestigen. Andere belangrijke kosten zijn arbeidskosten en kosten voor elektriciteit en diesel. Deze kosten stegen in het afgelopen jaar wereldwijd met respectievelijk 6% en met 39,4%.
Niek Poppelaars, Co-Head Logistics & Industrial bij Savills in Nederland
Ondanks deze kostenstijgingen lijkt de logistieke markt zeker niet af te koelen. Consumentengedrag, de groei van e-commerce en veranderende toeleveringsketens, resulterend in een gebrek aan ruimte en huurgroei in veel zeer krappe markten, drijven ook de Nederlandse logistieke vastgoedmarkt naar nieuwe hoogten. Een verzwakkend consumentenvertrouwen en hogere energie- en arbeidskosten hebben nog geen invloed gehad op de vraag naar ruimte of de huurprijzen, en gezien het gebrek aan hoge kwaliteit aanbod in veel markten, zullen de huurprijzen voor de best gelegen ruimte waarschijnlijk ook hoog blijven. Dit zal ook worden ondersteund door een toenemende vraag naar de meest duurzame gebouwen. Bij gebruikers, en met name retailers, zien we steeds strengere ESG-criteria ontstaan, gezien de ambitie om te 'vergroenen' door de gehele keten van hun bedrijfsvoering.”
Figuur 1: Wereldwijde kosten voor logistiek vastgoed. Bron: Savills World Research