Jouw donatie maakt het verschil

Wij bieden betrouwbare informatie en maken onderzoek mogelijk. Steun ons werk.

Jouw donatie maakt het verschil

Steun betrouwbare informatie en onderzoek.

doneer

Home
Nieuws
€1 miljoen voor 4 onderzoeken naar vroege opsporing van spijsverteringsziekten

Lees voor

€1 miljoen voor 4 onderzoeken naar vroege opsporing van spijsverteringsziekten

7 december 2022

Op 7 december 2022 heeft de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) bekendgemaakt welke vier onderzoeksteams dit jaar subsidie ontvangen binnen de subsidielijn Right on Time 2022. De subsidielijn heeft als doel om wetenschappelijk onderzoek te stimuleren dat gericht is op de vroege opsporing van spijsverteringsziekten. Veel ziekten zijn namelijk beter te behandelen als ze in een vroeg stadium worden ontdekt.

Voor de Right on Time-subsidielijn 2022 heeft MLDS begin dit jaar een oproep gedaan om voorstellen in te dienen gericht op de ontwikkeling van innovatieve, technische ontwikkelingen om spijsverteringsziekten vroeg op te sporen. Daarnaast was er ruimte voor onderzoekers die al eerder een subsidie hebben ontvangen, om een vervolg te geven aan eerder behaalde resultaten.

Onze Wetenschappelijke Adviesraad (WAR), ervaringsdeskundigenpanel en internationale referenten hebben de ingediende onderzoeksvoorstellen beoordeeld. Op basis van deze beoordeling, kent MLDS dit jaar subsidie toe aan de volgende vier onderzoeksprojecten:

Dr. Tim de Meij – Amsterdam UMC

Veel vroeggeboren baby’s (prematuren) zijn vatbaar voor de levensbedreigende darmontsteking Necrotiserende Enterocolitis (NEC) en sepsis (bloedvergiftiging). NEC en sepsis zijn in het begin van de ziekte vaak moeilijk te herkennen door artsen omdat de symptomen dan nog mild en weinig specifiek zijn. Hierdoor wordt behandeling met antibiotica vaak laat gestart, wat leidt tot een slechtere prognose.

De onderzoeksgroep heeft al eerder, onder anderen via subsidie van MLDS, aangetoond dat bepaalde stofjes (metabolieten) in de ontlasting van prematuren veranderen voordat NEC of sepsis optreedt. Deze stofjes worden gevormd door darmbacteriën die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van NEC en sepsis. Het onderzoeksteam van Tim de Meij wil deze stofjes gebruiken bij het ontwikkelen van een niet-belastende sneltest op de couveuseafdelingen. Met de sneltest kunnen NEC en sepsis bij baby’s met een hoog risico op deze aandoeningen in een vroeg stadium worden herkend en snel behandeld worden. Als dit mogelijk wordt, kunnen babylevens worden gered.

Dr. Veerle Coupe – Amsterdam UMC

In Nederland zijn er zo’n 10.000 mensen met Lynch syndroom, een afwijking in het DNA. Zij hebben een kans van 70% om darmkanker te krijgen en ondergaan daarom vanaf jonge leeftijd elke twee jaar een kijkonderzoek van de darm. Dat is erg belastend en voor een deel van deze mensen niet nodig. Daarnaast levert het hoge kosten op voor de zorg.

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat niet iedereen met Lynch syndroom hetzelfde risico heeft om darmkanker te krijgen. Dit is afhankelijk van de soort DNA-afwijking. In dit project wordt onderzocht of het mogelijk is om de surveillance (het toezicht op de risicogroep via tweejaarlijks onderzoek) af te stemmen op het individuele risico. Dit betekent dat mensen met een laag risico minder vaak een kijkonderzoek ondergaan dan mensen met een hoog risico. Daarnaast wordt onderzocht of de tijd tussen twee kijkonderzoeken verlengd kan worden door tussentijds thuis een ontlastingstest te doen. Een gepersonaliseerde aanpak en het gebruik van ontlastingstesten kan de surveillance minder belastend en minder duur maken terwijl er evenveel doden door darmkanker worden voorkomen.

Dr. Lodewijk Brosens – UMC Utrecht

Niet-functionele neuro-endocrine tumoren* van de alvleesklier (NF-PanNET's) worden vaak toevallig gevonden bij een scan van de buik, bijvoorbeeld een CT of MRI-scan. Het gaat hier niet om alvleesklierkanker. Bij 20% van de patiënten groeit de tumor en zaait deze uit. NF-PanNET’s kunnen worden behandeld via een operatie. Dit is een grote ingreep die bijwerkingen kent. Daarom kan er bij deze kleine tumoren (<2 cm) voor worden gekozen om af te wachten of de tumor gaat groeien of uitzaaien door de tumor met vervolgscans te controleren. Dit is vaak een lastige afweging. Dit project heeft als doel om nieuwe biomarkers te vinden die voorspellen of kleine NF-PanNET’s zullen uitzaaien. De resultaten van dit project kunnen helpen om de juiste (chirurgische) behandeling te kiezen, ’right-on-time’.

NET-tumoren*: NET zijn tumoren die hun oorsprong hebben in het neuro-endocriene systeem, het systeem dat hormoonafgifte regelt. Neuro-endocriene cellen zitten in veel weefsels in het lichaam. Bij NET groeien deze cellen ongeremd en kunnen ze hormonen en hormoonachtige stoffen produceren. NET kunnen overal in het lichaam voorkomen, maar ontstaan meestal in het maag-darm kanaal, de alvleesklier en de longen.

Dr. Tom Gevers – Maastricht UMC

Steeds meer mensen lijden aan gevorderde chronische leverschade (levercirrose). Dit gaat gepaard met ernstige complicaties. Patiënten met deze aandoening worden vaak langdurig in het ziekenhuis opgenomen en hebben een hoog risico op overlijden. Zoals de zorg nu is ingericht, worden de complicaties niet op tijd opgespoord en is er te weinig tijd om zaken als vermoeidheid, mentale gezondheid en leefstijl te bespreken.

Met dit project wil het onderzoeksteam de zorg voor levercirrose-patiënten verbeteren door toegankelijke telemonitoring in te zetten met behulp van mijnLEVERcoach. Met dit digitale platform worden ziekte-uitkomsten (zoals gewichtstoename, verwardheid), welzijn (vermoeidheid, werkproductiviteit) en leefstijlfactoren (voeding, beweging) gemonitord aan de hand van vragenlijsten en digitale toepassingen. Hiermee kunnen gezondheidsveranderingen vroeg worden opgespoord en kan er gericht actie worden ondernomen. Afhankelijk van het stadium van levercirrose zijn er verschillende modules; bij vergevorderde levercirrose ligt de aandacht op lastenvermindering, terwijl de focus bij levercirrose in een vroeg stadium meer ligt op het voorkomen van verdere ziekte.